Η ποδοσφαιρική «αναγέννηση» του Χάρλεμ!

Γράφει ο Ηλίας Καραγιάννης
Εκείνο το πρωινό πριν από μερικούς μήνες η όψη του Χάρλεμ ανασήκωσε πολλά βλέφαρα αγουροξυπνημένων κατοίκων του.
Δεκάδες μαύροι αστυνομικοί είχαν κατακλύσει την πε­ριοχή στήνοντας σε πάγκους την πραμάτεια τους, λες και ή­ταν μικροπωλητές, Μοίραζαν λεφτά! Την αρχική έκπληξη δια­δέχθηκε μια μουδιασμένη εγρήγορση των κατοίκων που θα έπρεπε να παραδώσουν τα όπλα τους για να λάβουν μια πιστωτική κάρτα εφοδιασμένη με 200 δολάρια.
Οι ουρές που σχηματίστηκαν στο σκληρό γκέτο της Νέας Υόρκης έμοιαζαν σαν αυτές στα συσσίτια των εκατομμυρίων άστεγων στη «χώρα της ευκαιρίας.».
Αν και στο Χάρλεμ δεν γίνονται πλέον οι πέ­ντε φόνοι την ημέρα, που διαπράττονταν το 1990, εντούτοις παραμένει μια από τις σκληρότερες γειτονιές, ιδίως για λευ­κούς που παρέκκλιναν από την πορεία τους όπως ο Τομ Χανκς στην «Απατηλή Λάμψη της Ματαιοδοξίας» του Μπράιαν Ντε Πάλμα.
Το προάστιο αυτό του «μεγάλου μήλου», που από τη δεκαετία του '80 φάνταζε ως το σύμβολο της εγκληματικότη­τας, αλλάζει και εν μέρει αυτό οφείλεται και στο ποδόσφαιρο.
Η FC Χάρλεμ έχει συγκεντρώσει στις τάξεις πολλά πιτσιρίκια που συνήθως χάνονταν στον απηνή πόλεμο των συμμοριών. Πλέον αντί να μαθαίνουν να συναρμολογούν ένα ούζι, διδά­σκονται τα μυστικά της μπάλας από ποδοσφαιρικές προσωπι­κότητες σαν τον Μπέκαμ, τον Ετό, τον Ανρί και αρκετούς ακό­μη αστέρες της στρογγυλής θεάς η τροχιά της οποίας αρχίζει να μαγεύει τους μικρούς.
Κινητήριος μοχλός αυτής της δεύ­τερης, καθαρά ποδοσφαιρικής «Αναγέννησης του Χάρλεμ», είναι ένας 36χρονος Αμερικανός που όσο θυμάται τον εαυτό του ήθελε να παίζει μπάλα.
Ο Ιρβ Σμολς πιστώνεται την πα­τρότητα ενός πειράματος που αν επιτύχει θα μετατρέψει το ποδόσφαιρο στο συνώνυμο της επιτυχίας για τους πιτσιρικά- δες από το Χάρλεμ!
Η «Αναγέννηση του Χάρλεμ» ήταν ένα κίνημα που άνθισε το 1919 και τερματίστηκε πριν ακριβώς 80 χρόνια.
Ήταν η περίο­δος της μεγάλης εσωτερικής μετανάστευσης των μαύρων α­πό τον Νότο προς τον Βορρά, η οποία θράσεψε τις κοινωνι­κές, πολιτικές και πολιτισμικές προσδοκίες τους. Στόχος ήταν σαφώς να εμπεδωθεί ανάμεσα στον μαύρο πληθυσμό μια συ­νείδηση του ρόλου και της ύπαρξης του και αφετέρου να γε­φυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στην κοινωνία των μαύρων και των λευκών.
Με την εμφάνιση του οικονομικού κραχ τσακί­στηκαν και οι προσδοκίες. Σήμερα το όχημα της δεύτερης α­ναγέννησης του Χάρλεμ είναι το ποδόσφαιρο! Η έλευση του απόφοιτου του πανεπιστημίου του Πεν, Ιρβ Σμολς, έδωσε την ώθηση στη δημιουργία του πειράματος της «Μαύρης Μέκ­κας».
Ο Σμολς αντιλήφθηκε ότι ο μόνος τρόπος να κάνει οι­κείο στους Αμερικανούς ένα ξένο άθλημα ήταν η προσωπική επαφή. Αποδύθηκε λοιπόν σε μια καμπάνια από πόρτα σε πόρ­τα και με πιστό σύντροφο του το χαμόγελο έπειθε οικογένει­ες να του εμπιστευθούν τα πιτσιρίκια τους. Ως πειστήρια κα­τέθετε και μια σειρά εκδηλώσεων με λαοπρόβλητα πρότυπα της αμερικανικής κοινωνίας.
Για το πρόγραμμα του πολυμέριμνου Σμολς έχει αναφερθεί κολακευτικά ο πρόεδρος Ομπάμα πριν ανέλθει στο ύπατο αξίωμα των ΗΠΑ! Ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους αλλά και ο Μπιλ Κλίντον βρέθηκαν σε εκείνη τη γειτονιά της Νέας Υόρκης, ενώ ποδοσφαιρικές προσωπικότη­τες λιγότερο γνωστές στους κατοίκους του Χάρλεμ σαν τους Πελέ, Μπέκαμ, Ανρί και Ετό έπαιξαν ποδόσφαιρο με τα παιδιά της ακαδημίας. Η ικανοποίηση ήταν έκδηλη στο πρόσωπο του Σμολς.
«Πιστεύω ότι με τις ενέργειες μας θα βοηθήσουμε τα παιδιά να διευρύνουν τους ορίζοντες τους και να αποκτή­σουν νέες εμπειρίες που θα τους βοηθήσουν όταν βγουν στη ζωή. Για τους ταλαντούχους όμως θα δοθούν και άλλες ευ­καιρίες για να προοδεύσουν, πέρα από τις περιορισμένες της γειτονιάς τους ή και ακόμη των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερι­κής».
Πέρυσι τέτοια εποχή ο Σμολς διοργάνωσε το γκαλά της FC Χάρλεμ για πρώτη φορά έπειτα από την έλευση του. Η χορη­γία της ΜLS (του επαγγελματικού φορέα του ποδοσφαίρου στην Αμερική) αποτέλεσε εν τέλει μια σταγόνα μπροστά στις 500.000 δολάρια που συγκεντρώθηκαν.
Την εφετινή χρονιά ο Σμολς πιστεύει ότι το ποσό μπορεί να αυξηθεί. Στόχος του εί­ναι η δημιουργία ιδιόκτητων εγκαταστάσεων ως το 2014. Με γήπεδο ποδοσφαίρου, πολλά γήπεδα σάλας, χώρους αναψυ­χής και μάθησης όπου θα μπορούν να περνούν δημιουργικά την ώρα τους τα παιδιά από το Χάρλεμ.
«Το ποδόσφαιρο είναι μια προσβάσιμη λύση για κάθε παιδί στο Χάρλεμ και όχι μό­νο. Το παιχνίδι εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αντι­μετωπίζεται σαν μια σαββατιάτικη πρωινή ασχολία και τίπο­τα άλλο. Δεν το προσέγγιζαν όμως ποτέ όπως το μπάσκετ και το αμερικανικό ποδόσφαιρο. Θα είναι πολύ δύσκολο το ταξίδι μας για να κάνουμε οικείο το ποδόσφαιρο, αλλά πι­στεύω ότι στο τέλος το άθλημα θα αποτελέσει μια κινητήριο δύναμη για κοινωνικές αλλαγές στις δομές των οστικών γει­τονιών».
Ο Σμολς ακολούθησε σπουδές στη νομική σχολή του Πεν. Κάποια στιγμή τέθηκε το δίλημμα αν θα έπρεπε να α­κολουθήσει καριέρα ποδοσφαιριστή.
«Έπαιζα ποδόσφαιρο σε όλη μου τη ζωή. Μετά τον πρώτο χρόνο φοίτησης στο πα­νεπιστήμιο Πεν, όπου αφοσιώθηκα στις σπουδές μου, αντι­λήφθηκα πόσο μου λείπει το ποδόσφαιρο. Είχα μέσα μου την επιθυμία να αγωνιστώ και πάλι και τα κατάφερα, έστω και ό­χι στο επίπεδο που ήθελα».
Η ποδοσφαιρική ευφορία στις γειτονιές του Χάρλεμ είναι διάστικτη σε κάθε βήμα του Ιρβ Σμολς, όπως μαρτυρά ο ί­διος.
«Τις προάλλες συνάντησα μια ομάδα παιδιών που έ­παιζαν μπάλα σε ένα από τα πάρκα της περιοχής. Προέρ­χονταν από διαφορετικές χώρες όπως το Μάλι, την Γκάνα, τη Γουατεμάλα, τη Γαλλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερι­κής, την Ακτή Ελεφαντοστού και το Μεξικό. Ήταν τόσο ενθουσιασμένοι που έπαιζαν ποδόσφαιρο και μόλις τους έδωσα μια μπάλα της ΜΙδ που είχα στο αυτοκίνητο ήθε­λαν να ενταχθούν στη ΡΟ Χάρλεμ. Ήταν οι ηλικίες που ζη­τάμε και εμείς, μεταξύ 11 και 14 ετών».
Το όραμα του 36χρονου είναι να δώσει μια οδό διαφυγής στους μικρούς του Χάρλεμ, οι οποίοι συνθλίβονται στο αστικό περιβάλ­λον της Νέας Υόρκης των εγκλημάτων, της ανεργίας, της διαφθοράς. Στη ρωγμή όσων προκαλούν μίσος να ανθίσει η ελπίδα.
«Εκτός από τους προφανείς λόγους που τα σπορ κάνουν καλό στους νέους, ιδιαίτερα στο αστικό περιβάλ­λον, τους βοηθάει επιπροσθέτως στην προσήλωση στους στόχους τους. Τους διδάσκει πειθαρχία, τους βοηθάει να αποκτήσουν μαχητικό πνεύμα για να αντέξουν σε μια κοι­νωνία με έντονες διακρίσεις. Το σημαντικότερο είναι ότι τους επιτρέπει να αισθάνονται μέλη μιας παγκόσμιας κοι­νότητας. Αυτής του ποδοσφαίρου. Αυτό προσπαθούμε να επιτύχουμε».
Προς το παρόν το ενδεχόμενο κάποια στιγμή η ΡΟ Χάρλεμ να συμμετάσχει στη ΜΙ.3 απορρίπτεται. Ο Σμολς πρόσφατα υπέγραψε για λογαριασμό της ομάδας έ­να μακρόχρονο συμβόλαιο με εταιρεία μάρκετινγκ, η ο­ποία θα προσπαθήσει να συγκεντρώσει χρήματα και να δι­ευρύνει τη φήμη προκειμένου να συγκεντρωθούν όσο πε­ρισσότερα παιδιά είναι εφικτό. «Στόχος να μετατρέψουμε τα πιτσιρίκια σε μεγάλους αθλητές» λέει με μια σιγουριά που διαλύει τις αμφιβολίες ο Ιρβ Σμολς.
Ο αναγεννητής του Χάρλεμ, που από κάθε κατεστραμμένο σπίτι της σκλη­ρής γειτονιάς προσπαθεί να βγάλει ταλέντο...